In 2016 werden er in Frankrijk zowat 80.000 knieprothesen geïmplanteerd. In België waren dat er in 2014 ongeveer 20.000 per jaar. Rekening houdend met de veroudering van de bevolking en met de toename van de prevalentie van overgewicht en obesitas voorzien experts een toename van de ingreep van 600% tegen 2030.
De ingreep wordt hoe langer hoe populairder, maar dat gaat ook gepaard met meerkosten voor de sociale zekerheid, onder meer omwille van de follow-up van de operaties en de eventuele verwikkelingen. Dat resulteerde in Frankrijk in de opstart van het innovatief project FollowKnee (1) dat een revolutie wil teweeg brengen in de behandeling van patiënten die nood hebben aan een knieprothese. Het project heeft een globaal budget van 24,5 miljoen euro waarvan een derde verzekerd wordt door het Franse Agence Nationale de la Recherche (ANR). Hoe verloopt dat traject? “Wanneer de diagnose gesteld wordt en er beslist wordt om te opereren, dan wordt een connected knieprothese op maat gemaakt en een 3D print op basis van een scan van de patiënt”, zegt professor Eric Stindel, directeur van LaTIM (1) en coördinator van het project. “Wanneer de prothese geprint wordt brengen we minuscule sensoren aan waardoor de functie van de prothese gevolgd kan worden na de implementatie. Bedoeling is om eventuele dysfuncties of ontstekingen zo snel mogelijk op te sporen.”
Wat de toegevoegde realiteit betreft willen de chirurgen de fysieke karakteristieken van de knie kunnen meten, zowel de positie van de botstructuur als de beweeglijkheid, zonder markers. "De finesse van de positie is van het grootste belang omdat die gebruikt zal worden voor de kwaliteitscontrole”, aldus Julien Castet van het bedrijf Immersion (1). “Bovendien moeten we rekening houden met het felle licht in het operatiekwartier dat problemen geeft voor het werken met toegevoegde realiteit.”
“Voor de patiënt biedt de slimme prothese meer veiligheid. Hij kan thuis herstellen en krijgt via zijn smartphone informatie over de prothese die hij kan doorgeven aan een kinesitherapeut bij de revalidatie en -als de patiënt dat wilt- aan de chirurg”, zegt prof. Eric Stindel.
“Het project FollowKnee verloopt in twee etappes. Binnen dit en drie jaar willen we 3D prints maken van knieprothesen die ingeplant zullen worden bij 220 patiënten. Daarna brengen we de sensoren aan die we zullen testen bij dertig patiënten. We bieden de slimme prothese aan eerder jongere patiënten aan om het functioneren op lange termijn te kunnen evalueren.” Doel is om binnen vijf jaar een product op de markt te brengen met de resultaten van een klinische evaluatie.
(**) Het project wordt gedragen door een Frans consortium dat bestaat uit LaTIM (Laboratoire de Traitement de l'Information Médicale), een gemengde onderzoekseenheid (UMR 1101), het INSERM (Institut National de la Santé et de la Recherche Médicale), de faculteit geneeskunde van de UBO (Université de Bretagne Occidentale) en de ingenieursschool IMT (Institut Mines Telecom). De LaTIM werkt ook samen met het CHRU van Brest. Het consortium ging een partnership aan met het bedrijf Immersion in Bordeaux dat gespecialiseerd is in virtuele en toegevoegde realiteit.
